Piotr Makal

św. Izaak Syryjczyk, biskup Niniwy

IZAAK SYRYJCZYK, biskup Niniwy (Prepodobnyj Isaak Sirin, jepiskop Niniewijskij), 28 stycznia/10 lutego1.

Urodził się w Beth Qatraye (dzisiaj Katar), na zachodnim brzegu Zatoki Perskiej w VII w. Wraz ze swoim bratem wstąpił do monasteru św. Mateusza (Mar Mattaj). Mnisi, widząc wysoki poziom życia duchowego i intelektualnego braci, poprosili ich, by stanęli na czele wspólnoty. Jednak święty Izaak, chcąc doskonalić się w milczeniu, odszedł na pustynię. Jego brat nieraz prosił go o powrót, ale święty się nie zgadzał. Świątobliwe życie Izaaka zwróciło uwagę patriarchy Jerzego, który wyświęcił go (ok. 648 r.) na biskupa Niniwy (dzisiaj Mosul). Święty podporządkował się woli Bożej i mądrze prowadził swoje duchowe stado.

Jednak życie mieszkańców odbiegało od ideałów chrześcijaństwa. Świadczy o tym pewna historia. Pewnego razu przyszło do św. Izaaka dwóch chrześcijan, prosząc go o rozstrzygnięcie sporu. Jeden z mężczyzn był winny drugiemu pewną sumę pieniędzy i prosił go o wydłużenie terminu spłaty długu. Jednak ten nie godził się na to i groził dłużnikowi sądem. Święty Izaak, cytując Ewangelię, prosił o miłosierdzie i danie dłużnikowi więcej czasu na spłatę. Mężczyzna powiedział: "Nie wtrącaj do tego swojej Ewangelii!" Święty Izaak odpowiedział: "Jeżeli nie przedkładasz przykazań Pana zawartych w Ewangelii, cóż wtedy pozostaje mi tutaj czynić?".

Na katedrze biskupiej św. Izaak wytrwał tylko pięć miesięcy. Tęskniąc za życiem ascetycznym, poprosił patriarchę o zwolnienie i udał się w góry Kurdystanu. Według niektórych życiorysów mieszkał tam aż do śmierci (początek VIII w.). Inne źródła2 mówią o tym, że po okresie pustelniczym św. Izaak wstąpił do monasteru Rabban Shabur (pł. Kurdystan). Tam też miał podyktować swoje pisma braciom. Izaak odznaczał się niezwykłą pokorą, łagodnością i dobrocią, mimo iż prowadził bardzo surowy tryb życia. W przeciągu tygodnia zjadał jedynie trzy kawałki chleba i trochę warzyw, i nigdy nie jadł dań gotowanych. Dużo czytał – nie tylko Biblię, ale także dzieła wielkich nauczycieli chrześcijańskich. Zmarł w podeszłym wieku, osiągając wyżyny duchowej doskonałości.

Święty Izaak z Niniwy jest autorem wielu pism, m.in. homilii ascetycznych i modlitw. Jego dzieła nie są pisane systematycznie, ale raczej służą ciągłemu nawoływaniu do modlitwy. Są swego rodzaju trampoliną, pomagającą duszy wznieść się do Królestwa Bożego. Według św. Izaaka płodem i celem modlitwy jest zjednoczenie z Bogiem w miłości3.

Nie należy go mylić z innym świętym – Izaakiem Syryjczykiem, zwanym Izaakiem ze Spoletto.

Imię Izaak wywodzi się z hebrajskiego słowa oznaczającego "Bóg się uśmiechnął".



_____________________

1 Według niektórych rękopisów pamięć św. Izaaka była wspominana na Atosie 28 września (10 października). Następnie przeniesiono ją na dzień 28 stycznia, w dzień pamięci św. Efrema Syryjczyka (za: Иеромонах Макарий (Симонопетрский), Жития святых Православной Церкви. Синаксарь в шести томах, t. III, Сретенский монастырь, Moskwa 2011).
2 Taka wersja żywotu występuje w: Иеромонах Макарий (Симонопетрский), Жития святых Православной Церкви. Синаксарь в шести томах, t. III, Сретенский монастырь, Moskwa 2011.
3 Иеромонах Макарий (Симонопетрский), Жития святых Православной Церкви. Синаксарь в шести томах, t. III, Сретенский монастырь, Moskwa 2011.