ALEKSANDER, męczennik, patriarcha Jerozolimy (Swiaszczennomuczenik Aleksandr, patriarch Ijerusalimskij), 16/29 maja, 12/25 grudnia.

Był uczniem wielkiego nauczyciela i pisarza, prezbitera Klemensa Aleksandryjskiego (+ ok. 217 r.). Na początku III w. Aleksander został wybrany na biskupa Flawii Kapadockiej. Za czasów cesarza Septymiusza Sewera (193–211 r.) świętego wtrącono do więzienia, gdzie spędził trzy lata. Po oswobodzeniu udał się do Ziemi Świętej, żeby pokłonić się świętym miejscom.

Tam też został wybrany, po cudownym objawieniu, na pomocnika (współzarządcę) patriarchy Narcyza, który był w podeszłym wieku. Takie współrządy w życiu starożytnej Cerkwi zdarzały się bardzo rzadko. Był pasterzem Cerkwi jerozolimskiej przez 38 lat, wkładając w to wiele wysiłku, a zwłaszcza w dzieło katechezy. Biskup Aleksander zbudował w Jerozolimie bibliotekę dzieł pisarzy chrześcijańskich. Święty zmarł w więzieniu w czasie prześladowań cesarza Decjusza (249–251 r.).

Imię Aleksander składa się z dwóch greckich wyrazów: alekso – "bronię się; wspomagam" oraz andros – "człowiek, mężczyzna" i oznacza "obrońca ludzi, troszczący się o mężów" lub "odpierający wrogów".