o. Władimir Wigilianski
Zasady etyki zawodowej prawosławnego dziennikarza
***
Od tłumacza
Włączając się w nurt dyskusji dotyczącej problemu, jak pisać o Cerkwi, pragnę zaprezentować artykuł pt. Zasady etyki zawodowej prawosławnego dziennikarza. Wyszedł on spod pióra znanego w kręgach Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej autora i znawcy tematyki dziennikarstwa, szefa służby prasowej Patriarchatu Moskiewskiego, a jednocześnie duchownego tej Cerkwi – o. Władimira Wigilianskiego.
Aleksander Sołowianowicz
***
1. Prawosławny dziennikarz opiera swoją pracę zawodową na Piśmie Świętym, przestrzega kanonów, dogmatów i teologicznych tradycji Cerkwi prawosławnej. W swojej pracy powinien pamiętać o słowach Zbawiciela: „A powiadam wam, że z każdego nieużytecznego słowa, które ludzie wyrzekną, zdadzą sprawę w dzień sądu. Albowiem na podstawie słów swoich będziesz usprawiedliwiony i na podstawie słów swoich będziesz potępiony” (Mt 12, 36–37).
2. Prawosławny dziennikarz rozpowszechnia i komentuje tylko te informacje, które nie budzą wątpliwości lub posiadają wiarygodne źródła. Dokłada wszelkich starań, żeby uniknąć wyrządzenia szkody komukolwiek przez niepełne lub nieprawdziwe informacje, jak również celowe zatajenie istotnych faktów.
3. Prawosławny dziennikarz powinien w swoich relacjach odróżniać fakty od informacji, które są opiniami, (różnymi) wersjami albo założeniami.
4. Prawosławny dziennikarz nie ucieka się do niegodnych metod pozyskiwania informacji.
5. Prawosławny dziennikarz za poważne przestępstwa związane z jego zawodem uważa:
a) plagiat,
b) złośliwe przekręcanie faktów,
c) zniesławienie,
d) otrzymywanie honorariów za rozpowszechnianie nieprawdziwych lub zatajenie prawdziwych informacji.
6. Prawosławny dziennikarz nie powinien przyjmować za publikacje bezpośrednio lub pośrednio żadnych wynagrodzeń lub honorariów od stron trzecich.
7. Prawosławny dziennikarz, który przekonał się, że opublikował informacje nieprawdziwe lub zniekształcony materiał, powinien poprawić swój błąd i, jeśli to konieczne, przeprosić na łamach swojego organu prasowego.
8. Prawosławny dziennikarz chroni tajemnicę zawodową w stosunku do źródeł informacji; jest także zobowiązany do respektowania próśb osób udzielających wywiadu do nieujawniania ich wypowiedzi i publikowania wywiadów jedynie po otrzymaniu pisemnej zgody (autoryzacji).
9. Prawosławny dziennikarz w swoim działaniu (pracy) sprzeciwia się politycznemu ekstremizmowi i ograniczeniu praw obywatelskich ze względu na: płeć, rasę, język, religię, poglądy polityczne lub inne z powodu pochodzenia narodowego lub społecznego.
10. Prawosławny dziennikarz powinien starać się dostrzec w każdym człowieku obraz i podobieństwo Boga (Rdz 1, 26), nie powinien pozwalać sobie na obraźliwe aluzje z powodu rasy, narodowości, religii, pochodzenia społecznego lub ludzkich chorób; powinien wykluczyć używanie obraźliwych sformułowań i wulgaryzmów.
11. Prawosławny dziennikarz wyznaje zasadę, że każdy człowiek jest niewinny, dopóki sąd nie udowodni jego winy.
12. Prawosławny dziennikarz nie ingeruje bez zgody w życie prywatne, zwłaszcza gdy chodzi o osobę przebywającą w szpitalu lub domu opieki.
13. Prawosławny dziennikarz nie może propagować, reklamować lub promować działań wzywających do przemocy, rozpusty, rozwiązłości, terroryzmu, bałwochwalstwa, wróżbiarstwa.
14. Prawosławny dziennikarz nie powinien pozwalać sobie na heretyckie poglądy i swoimi publikacjami przyczyniać się do rozłamu w Cerkwi.
15. Prawosławny dziennikarz powinien się przeciwstawiać bluźnierstwu, świętokradztwu, ikonoklazmowi, pomawianiu duchownych.
16. Prawosławny dziennikarz respektuje prawa autorskie; wykorzystując pracę swoich kolegów, podaje źródło oraz autora.
Tłum. i oprac. Aleksander Sołowianowicz
