ks. Mariusz Synak
Dlaczego Eucharystia jest celebrowana do południa?
Czcigodny Ojcze. Dlaczego Liturgia Święta w Cerkwi może być sprawowana od północy do godz.12,00, skoro dzień następny liczy się od zachodu słońca, tj. po godz.17,30. Jestem katolikiem, stąd pytanie.
Przytoczony przez Pana podział dnia dotyczy Godzin Kanonicznych i okresów, na jakie dzielą dobę. Rzeczywiście, to wieczór rozpoczyna dzień następny. Proszę zauważyć, że Boska Liturgia (Eucharystia) historycznie jest jakby nieco obok owego podziału - mogła być sprawowana o każdej porze. Choćby przykład Mistycznej, Ostatniej Wieczerzy... Dopiero przełom III/IV wieków przynosi znany nam schemat - wieczornego nabożeństwa oraz porannej Eucharystii. Zwyczaj wieczornej Eucharystii utrzymywał się jeszcze kilka wieków w egipskich monasterach. Jak podaje archimandryta Cyprian (Kern): "Wg objaśnienia Mateusza Blastariusza, Liturgię zaleca się celebrować o Trzeciej Godzinie, tj. o godzinie 9 rano, w godzinę, w której dokonało się zejście Ducha Świętego na Apostołów. Patriarcha Konstantynopola Paisjusz w swym liście do Moskwy pisał, iż nie powinno się dosłownie i kategorycznie kierować tą wskazówką. I rzeczywiście, w dzień wigilii Bożego Narodzenia, święta Chrztu Pańskiego, Wielkiego Czwartku i Wielkiej Soboty Boskie Liturgie rozpoczynają się nabożeństwem wieczornym, co powinno wskazywać na ich rozpoczęcie po godzinie 12.00. My jednak z powodu osłabienia wymogów sprawujemy je z rana. W każdym bądź razie, zwyczaj wymaga sprawowania Boskiej Liturgii do południa. Natomiast zwyczaj monasterów jerozolimskich, biorący swój początek (wg tradycji) od św. Saby Oświęconego, wymaga, by eucharystię zakończono przed wschodem słońca" (cyt. za: archim. Kern; Eucharystia). M. Kunzler w "Liturgii Kościoła" pisze tak: "Tzw. "godzina trzecia" [jako termin celebracji eucharystii - przyp. mój] pojawia się dopiero ok. 530 roku w Rzymie [...] Przy końcu średniowiecza skłaniano się raczej do tego, aby Mszę świętą odprawiać nieco później niż o "godzinie trzeciej".[...] Codex Juris Canonici [zbiór praw Kościoła rzymskokatolickiego - przyp. mój] z roku 1917 określił wprawdzie, że można odprawiać Mszę świętą wyłącznie rano (Kanon 821 stwierdzał, iż Mszę świętą odprawić należy nie wcześniej niż jedną godzinę przez wschodem słońca i nie później niż o godz. 13 - tej - przyp. M.Kunzler), ale warunki II wojny światowej doprowadziły do tego, że pozwolono na Mszę świętą wieczorną. Obecnie nie ma żadnych reguł dotyczących czasu sprawowania eucharystii..." Pozdrawiam.
ks. Mariusz Synak